Στο προηγούμενο μέρος, που θα βρείτε εδώ, αναφέραμε κάποιες εισαγωγικές έννοιες για τις αλκοόλες και τη Χημεία του αλκοόλ. Επίσης ξεκινήσαμε να εστιάζουμε στην αιθανόλη (ή αιθυλική αλκοόλη), γνωστότερη και ως το αλκοόλ που περιέχεται στα ποτά!

 Σε αυτό το άρθρο θα ακολουθήσουμε την χημική και βιολογική “πορεία” του αλκοόλ, ξεκινώντας από τη στιγμή που θα εισέλθει στον οργανισμό μας (με όποιο τρόπο και αν γίνει αυτό).

Γιατί, όμως, το αλκοόλ μπορεί να απορροφηθεί στον οργανισμό μας;

Μελετώντας τις ιδιότητες των αλκοολών στο προηγούμενο μέρος, τονίσαμε ότι οι αλκοόλες είναι υδατοδιαλυτές. Άρα και η αιθανόλη θα είναι πλήρως αναμίξιμη με το νερό.

Λόγω της υδατικής φύσης του αίματος, επομένως, το αλκοόλ απορροφάται και κατανέμεται εύκολα σε όλο το σώμα. Επίσης εξαιτίας αυτής της διαλυτότητας στο νερό, διασχίζει εύκολα σημαντικές βιολογικές μεμβράνες (μέσω παθητικής διάχυσης), όπως το φράγμα αίματος-εγκεφάλου, και επηρεάζει ένα μεγάλο αριθμό οργάνων και βιολογικών διεργασιών στο σώμα.

Πώς ο οργανισμός απορροφά αλκοόλ;

Το αλκοόλ μπορεί να απορροφηθεί από τον οργανισμό με 3 τρόπους:  μέσω τουδέρματος, μέσω των πνευμόνων (εισπνοή), ή πίνοντας αλκοολούχα ποτά. Ο τελευταίος τρόπος είναι η κυριότερη μέθοδος λήψης αλκοόλ και με αυτόν θα ασχοληθούμε περισσότερο στη συνέχεια.

Ωστόσο, αξίζει να αναφέρουμε την έρευνα (Dalt et al, 1991) που απέδειξε ότι το αλκοόλ μπορεί να απορροφηθεί μέσω του δέρματος. Η έρευνα αυτή παρουσιάζει την περίπτωση ενός βρέφους ηλικίας 1 μηνός, το οποίο εμφανίστηκε ξαφνικά μεθυσμένο! Τελικά βρέθηκε ότι ο επίδεσμος που είχαν τοποθετήσει οι γιατροί στο κολόβωμα του ομφάλιου λώρου και στη γύρω περιοχή, περιείχε αιθυλική αλκοόλη που απορροφήθηκε στο δέρμα του μωρού!

Τι γίνεται όταν πίνουμε αλκοόλ: ο μεταβολισμός της αιθανόλης

Από το πρώτο ποτηράκι που θα πιούμε, η αιθυλική αλκοόλη περνά από το στόμα στον οισοφάγο και έπειτα στο στομάχι, και από εκεί στο λεπτό έντερο. Σε κάθε σημείο αυτής της πορείας η αιθυλική αλκοόλη μπορεί να απορροφηθεί στην κυκλοφορία του αίματος. Ωστόσο, η πλειονότητα της αιθυλικής αλκοόλης απορροφάται στο αίμα από το στομάχι (περίπου 20%) και από το λεπτό έντερο (περίπου 80%).

Στη συνέχεια, όπως αναφέραμε και στο εισαγωγικό κέιμενο, η αιθυλική αλκοόλη που βρίσκεται στο αίμα καταβολίζεται. Η διαδικασία αυτή ισχύει για το μεγαλύτερο μέρος της αιθανόλης που περιέχεται στον οργανισμό μας, καθώς υπάρχει και ένα μικρό μέρος αιθανόλης που δε μεταβολίζεται. Αντίθετα, απεκκρίνεται με τον ιδρώτα ή τα ούρα, ενώ εκλύεται και με την εκπνοή. Αυτός είναι και ο λόγος που στο αλκοτέστ ζητείται από τον ύποπτο να φυσήξει στο μηχάνημα, το οποίο εντοπίζει την αιθανόλη. Επίσης, είναι και ο λόγος που η ανάσα ενός μεθυσμένου μυρίζει από χιλιόμετρα..

Υπάρχουν αρκετές οδοί μεταβολισμού της αιθυλικής αλκοόλης στο σώμα. Η κυριότερη λαμβάνει χώρα στο ήπαρ, και περιλαμβάνει  την οξείδωση της αιθυλικής αλκοόλης από ένα ένζυμο που λέγεται αλκοολική αφυδρογονάση (ADH).

Γενικά, στις αντιδράσεις οξείδωσης έχουμε μεταφορά ηλεκτρονίων, η οποία όμως σε τέτοια (καύσιμα) μόρια δεν μπορεί να γίνει απευθείας. Έτσι, χρειάζεται και ένα μόριο το οποίο θα λειτουργήσει σαν φορέας ηλεκτρονίων. Εδώ το μόριο αυτό είναι το NAD⁺ (η κανονική ονομασία της ένωσης είναι νικοτιναμιδο-αδενινο-δινουκλεοτίδιο, όμως για κάποιο περίεργο λόγο, οι περισσότεροι προτιμούν να το γράφουν NAD⁺  ), το οποίο ανάγεται σε NADH. Η συνολική αρχική αντίδραση είναι η εξής:

CH₃CH₂OH + NAD⁺ -> CH₃CHO + NADH + H⁺

 Η ένωση που παράγεται (CH₃CHO) ονομάζεται ακεταλδεϋδη και είναι εξαιρετικά τοξική ουσία.

Στη συνέχεια, η ακεταλδεϋδη μετατρέπεται σε οξικό (CH₃CΟO^– ), με τη βοήθεια ενός ενζύμου που λέγεται αφυδρογονάση της αλδεϋδης:

CH₃CHO + NAD⁺ -> CH₃CΟO^– + NADH + H⁺

Σχηματικά η συνολική πορεία:

Στη συνέχεια, υπό κανονικές συνθήκες (δηλαδή όχι υπερκατανάλωση αλκοόλης), το οξικό μετατρέπεται σε ακετυλο-CoA, μια πολύ σημαντική ένωση για πολλές άλλες μεταβολικές πορείες που γίνονται στον οργανισμό. Η αντίδραση είναι η εξής:

CH₃CΟO^– + συνένζυμο Α + ATP -> ακετυλο-CoA + AMP + PPi

Έτσι το ακετυλο-CoA μπορεί στη συνέχεια να χρησιμοποιηθεί σε πορείες όπως ο Κύκλος του Krebs, η οξείδωση των λιπαρών οξέων κ.ά.

Αφού λοιπόν είδαμε τι γίνεται βιοχημικά όταν καταναλώσουμε αλκοόλ, στο επόμενο μέρος θα δούμε τις συνέπειες που προκαλεί στον οργανισμό μας: από τις άμεσες (hangover) μέχρι και τις πιο μακροχρόνιες!

Πηγή : neverlickthespoongr