To αρσενικό (As), μια ουσία που θεωρείται από τις ισχυρότερες καρκινογόνες ουσίες, βρέθηκε πριν λίγο καιρό στο φαγητό 10 οικογενειών στη Μεσσαρά της Κρήτης οι οποιες συμμετείχαν σε πιλοτικό πρόγραμμα που χρηματοδοτήθηκε απο τη Νομαρχία Ηρακλείου. Η ποσότητα της καρκινογόνου ουσίας ήταν 0,13 m/gr όταν το όριο ασφαλείας είναι 0,09. Τα τρόφιμα που βρέθηκαν στο μικροσκόπιο της έρευνας ήταν εκείνα που χρησιμοποιούσαν οι εθελοντές μαζί με τα παιδιά τους σε καθημερινή βάση για μια εβδομάδα. Τα υψηλά επίπεδα αρσενικού στις οικογένειες πιθανόν να σχετίζονται με τη χρήση φυτοφαρμάκων αλλά μπορεί να προέρχονται ακόμη και απο τα τυποποιημένα προιόντα που αγόρασαν οι οικογένεις ακόμη και απο το νερό .
Ας δούμε όμως μερικές παραπάνω λεπτομέρειες για το αρσενικό, τη δράση του στην τροφική αλυσίδα, καθώς και τρόπους προφύλαξης.
ΣΤΗΝ ΤΡΟΦΙΚΗ ΑΛΥΣΙΔΑ
Οι μεγαλύτερες (κατά βάρος) εκθέσεις του ανθρώπου στο αρσενικό είναι μέσω των τροφίμων (70%), σαν αποτέλεσμα της παρουσίας του στη φύση, στα υπολείμματα παρασιτοκτόνων και στα αντιβιοτικά που δίνονται στα ζώα.
Το κρέας, τα ψάρια και τα πουλερικά περιέχουν τις υψηλότερες συγκεντρώσεις, ενώ τα θαλασσινά επίσης είναι ιδιαίτερα πλούσια σε αρσενικό (φυσικά αυτό εξαρτάται απόλυτα από τις περιοχές στις οποίες έχουν εκτραφεί ή αλιευθεί και στο αν υπάρχουν μεγάλα ποσοστά παρουσίας αρσενικού στις τροφές τους). Ευτυχώς το περισσότερο αρσενικό στα τρόφιμα θεωρείται ότι βρίσκεται σε μια πολύπλοκη οργανική μορφή, η οποία είναι τοξικολογικά αδρανής. Ενώ μέσω του πόσιμου νερού (29%) και του αέρα (1%) περνάει στον οργανισμό μας σε σχετικά μικρότερες ποσότητες, αλλά στην πιο επιβλαβή ανόργανη μορφή.
Το περισσότερο ανόργανο αρσενικό που διασκορπίζεται στο περιβάλλον οφείλεται σε ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως η τήξη ορυκτών μετάλλων, η καύση του κάρβουνου και η παραγωγή και χρήση παρασιτοκτόνων.
Υψηλά είναι, επίσης, τα επίπεδα αρσενικού στις γεωργικές περιοχές όπου χρησιμοποιούνται παρασιτοκτόνα αρσενικού, και τα υπολείμματά του από τις διαδικασίες ψεκασμού παρασύρονται από τα βρόχινα νερά και με τη διάβρωση των εδαφών φθάνουν στα επιφανειακά νερά.
ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΥΓΕΙΑ
Η έκθεση στο ανόργανο αρσενικό μπορεί να έχει διάφορες επιπτώσεις στην υγεία, όπως ενοχλήσεις στο στομάχι και το έντερο, μειωμένη παραγωγή ερυθρών και λευκών κυττάρων αίματος, αλλαγές στο δέρμα και ενοχλήσεις στους πνεύμονες. Προτείνεται ότι η λήψη σημαντικών ποσοτήτων ανόργανου αρσενικού μπορεί να ενισχύσει τις πιθανότητες ανάπτυξης καρκίνου, ειδικά τις πιθανότητες για ανάπτυξη καρκίνου του δέρματος, καρκίνου των πνευμόνων, καρκίνου στο συκώτι και λεμφατικού καρκίνου.
Πολύ μεγάλη έκθεση στο ανόργανο αρσενικό μπορεί να προκαλέσει στειρότητα και αποβολές στις γυναίκες, και μπορεί να προκαλέσει δερματικές διαταραχές, μειωμένη αντίσταση σε μολύνσεις, καρδιακές ανωμαλίες και εγκεφαλικές βλάβες σε άνδρες και γυναίκες.
Τέλος, το ανόργανο αρσενικό μπορεί να βλάψει το DNA .
Το οργανικό αρσενικό δεν μπορεί να προκαλέσει ούτε καρκίνο, ούτε βλάβη στο DNA . Αλλά η έκθεση σε υψηλές δόσεις μπορεί να έχει ορισμένες επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία, όπως νευρικές βλάβες και πόνους στο στομάχι.
ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗΣ
Δεδομένου ότι υπάρχουν αποδείξεις πως το αρσενικό συσσωρεύεται βαθμιαία στο περιβάλλον οι πηγές εκπομπής αρσενικού πρέπει να ελέγχονται προσεκτικά. Δυστυχώς, υπάρχουν ελάχιστα πράγματα που μπορεί κάποιος να κάνει άμεσα για να αποφύγει τον κίνδυνο έκθεσης στο αρσενικό (εκτός βέβαια από το να σταματήσει το κάπνισμα και να αποφεύγει το παθητικό κάπνισμα).
Ειδικά εάν έχουν διαπιστωθεί σε κάποιες περιοχές υψηλές συγκεντρώσεις αυτής της τοξικότατης ουσίας, θα πρέπει να λαμβάνονται ειδικά μέτρα για τα μικρά παιδιά, πρώτον επειδή πίνουν περισσότερο νερό και δεύτερον επειδή διαθέτουν αυξημένο χρόνο σε υπαίθρια παιχνίδια και σε μολυσμένα χώματα.
Ιδιαίτερη προσοχή επίσης θα πρέπει να δίδεται στην απόρριψη των άδειων δοχείων παρασιτοκτόνων και συντηρητικών ξύλου, η οποία θα πρέπει να γίνεται με επαγγελματικό τρόπο.
Σε καμία περίπτωση υπολείμματα τέτοιων ουσιών δεν θα πρέπει να χυθούν στον αγωγό αποχέτευσης ή να πεταχτούν στα απορρίμματα.
Πηγή: ethnos.gr , wikipedia